ការយល់ដឹងរបស់ក្រុមការងារអូឌីស៊ីពីកម្មវិធី The Asia Pacific Internet Governance Academy ២០២៣

ថ្ងៃទី ៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣
អ៊ីនធើណេត / វិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា
អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត

កម្មវិធី The Asia Pacific Internet Governance Academy ២០២៣ (APIGA ) បានប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេលប្រាំថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ដល់ថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ នៅសណ្ឋាគារ Hotel President ទីក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ APIGA បានចាប់ផ្តើមដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវចំណេះដឹង និងជំនាញដល់អ្នកចូលរួម ដើម្បីចូលរួមក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយអ៊ីនធឺណិត ដោយបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំដូចខាងក្រោម៖

គំនិតនៃអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងគំរូពហុភាគីនៃការបង្កើតគោលនយោបាយ
បញ្ហាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសកលបច្ចុប្បន្នដែលអាចអនុវត្តបាននៅកម្រិតមូលដ្ឋាន និងតាមតំបន់
ទំនុកចិត្តក្នុងលើកឡើងពីបញ្ហាផ្សេងៗដែលទាក់ទងនិងអភិបាលកិច្ច អ៊ីនធឺណិត នៅលើវេទិកាតំបន់ និងអន្តរជាតិ។

APIGA គឺជាកម្មវិធីអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពដែលផ្តោតលើអភិបាលកិច្ច អ៊ីនធឺណិត ដែលប្រមូលយុវជនមកពីតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីពិភាក្សា និងស្នើដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាដែលកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។ កម្មវិធីនេះក៏អនុញ្ញាតឱ្យអ្នកចូលរួមទាំងអស់ទទួលបានបទពិសោធន៍នៃកិច្ចប្រជុំអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតពហុភាគី និងរបៀបដំណើរការនៃប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ កម្មវិធី APIGA ត្រូវបានសហការរៀបចំដោយសាជីវកម្មអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់ឈ្មោះ និងលេខដែលបានចាត់តាំង (ICANN) និងទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខ និងអ៊ីនធឺណិតកូរ៉េ (KISA)។

ថ្ងៃទីមួយ (២៤ សីហា ២០២៣)

កម្មវិធីបានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការជាមួយនឹងការណែនាំ និងកម្មវិធីស្វាគមន៍ ពិធីបើកកម្មវិធី សុន្ទរកថា គោលការណ៍នៃការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត IP Go និង DNS Go ប្រវត្តិនៃអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតបច្ចុប្បន្ន (ផ្នែកទី ១) វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (ផ្នែកទី ១) និង សន្និសីទគំរូ ICANN (ផ្នែកទី ១)។ នៅថ្ងៃនោះ មានការស្វែងយល់អំពីនិយមន័យនៃអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ហើយផ្នែកដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតត្រូវបានគេហៅថា “IP Go និង DNS Go” ដែលអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំដឹងបន្ថែមអំពីតួនាទីរបស់ប្រតិបត្តិករបណ្តាញ និងវិធីដំណើរការអ៊ីនធឺណិត។

ថ្ងៃទីពីរ (២៥ សីហា ២០២៣)

កម្មវិធីផ្តោតលើប្រវត្តិនៃអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតបច្ចុប្បន្ន (ផ្នែកទី ២) វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (ផ្នែកទី ២) អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (ផ្នែកទី ១) ការសន្ទនាជាមួយមេដឹកនាំសហគមន៍ APAC ទីក្រុង APIGA ការការពារអនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត និងគំរូសន្និសីទ ICANN (ផ្នែកទី ២) ។ នាពេលនោះ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានចូលជាក្រុម ហើយបានលើកឡើងពីបញ្ហាដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេជុំវិញអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត។ យ៉ោងតាមបទបង្ហាញរបស់អ្នកវាគ្មិន មានមេរៀនមួយបង្ហាញថាប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតដំណើរការដោយផ្អែកទៅលើធាតុសំខាន់ៗចំនួន ៣ រួមមាន Protocol, អាសយដ្ឋាន IP និង ឈ្មោះ Domain។

សកម្មភាពដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយក្នុងចំណោមសកម្មភាពផ្សេងៗទៀតគឺ “ការបញ្ជូនសំណើសិក្ខាសាលា” ដែលក្នុងនោះវាគ្មិនបានបង្ហាញពីទម្រង់ និងគន្លឹះដែលអ្នកចូលរួមត្រូវរៀនមុនពេលបញ្ជូនសំណើរបស់ពួកគេទៅកាន់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត។ លើសពីនេះក៏មានការគូសបញ្ជាក់ពី តួនាទីរបស់ គណៈកម្មាធិការប្រឹក្សា At-Large Advisory Committee (ALAC), Generic Names Supporting Organization (GNSO), និង គណៈកម្មាធិការប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាល (GAC) ផងដែរ។

គណៈកម្មាធិការប្រឹក្សា At-Large Advisory Committee (ALAC) ជាតំណាងឱ្យសំឡេងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតម្នាក់ៗ ជាពិសេសអំពីចំណាប់អារម្មណ៍ និងកង្វល់របស់ពួកគេ។ គណៈកម្មាធិការនេះ ជួយធានាថាអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតអាចលើកឡើងពីកង្វល់របស់ពួកគេទាក់ទងនឹងអភិបាលកិច្ច អ៊ីនធឺណិត ក៏ដូចជាបញ្ហាឈ្មោះ Domain និងដើម្បីផ្តល់នូវមតិរបស់ពួកគេទៅក្នុងដំណើរការបង្កើតគោលនយោបាយរបស់ ICANN ។ Generic Names Supporting Organization (GNSO) មានភាគីពាក់ព័ន្ធជាច្រើនរួមទាំងការចុះឈ្មោះ អ្នកចុះបញ្ជី ( ក្រុមហ៊ុនលក់ និងផលប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្ម និងមិនមែនពាណិជ្ជកម្ម។ វាជួយធានាបាននូវស្ថេរភាព សុវត្ថិភាព និងភាពបើកចំហនៃប្រព័ន្ធឈ្មោះ Domain ។

គណៈកម្មាធិការប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាល (GAC) តំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តររដ្ឋាភិបាល ហើយវាផ្តល់ដំបូន្មានដល់ ICANN អំពីបញ្ហាគោលនយោបាយសាធារណៈ ជាពិសេសនៅពេលដែលគោលនយោបាយ ICANN ធ្វើអន្តរកម្មជាមួយច្បាប់ ឬបទប្បញ្ញត្តិជាតិ និងអន្តរជាតិ។ បន្ទាប់ពីសម្រាកអាហារថ្ងៃត្រង់ កម្មវិធីបានបន្តទៅផ្នែកដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយទៀតដែលមានឈ្មោះថា “APIGA City” ដែលនាំឱ្យអ្នកចូលរួមទាំងអស់យល់អំពីអក្ខរកម្មឌីជីថល និងសុវត្ថិភាពឌីជីថល។

ថ្ងៃទីបី (២៦ សីហា ២០២៣)

កម្មវិធីបានចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងផ្នែកដែលហៅថា អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (ផ្នែកទី ២) និងគោលការណ៍ដោះស្រាយវិវាទឈ្មោះ Domain ដែលជាបញ្ហាក្តៅគគុកនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីមនុស្សគ្រប់គ្នា។ បន្ទាប់មក សិក្ខាកាមក៏បានស្វែងយល់បន្ថែមអំពីទម្រង់នៃសំណើដែលត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ក៏ដូចជាគន្លឹះមួយចំនួនដែលអាចជួយឱ្យអ្នកចូលរួមជាប់ការដាក់សំណើដោយជោគជ័យ។ ថ្ងៃទី៣នេះបានបញ្ចប់ដោយ សន្និសិទគំរូ ICANN (ផ្នែកទី ៣) ដែលអ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវបានបែងចែកជា ៣ ក្រុម រួមមាន ALAC, GAC និង GNSO ដោយក្រុមនីមួយៗមានឱកាសនិយាយជាមួយអ្នកណែនាំរបស់ពួកគេ។

ថ្ងៃទីបួន (២៧ សីហា ២០២៣)

ជាថ្ងៃដែលក្រុមនីមួយៗត្រូវបង្ហាញសំណើរបស់ពួកគេទៅកាន់អ្នកណែនាំ ហើយបុគ្គលិករបស់ អូឌីស៊ី បានចូលរួមជាមួយក្រុមដែលបង្ហាញសំណើក្រោមចំណងជើង “ការពង្រឹងអត្តសញ្ញាណឌីជីថល - ការការពារស្ត្រីពីគ្រោះថ្នាក់”។ ការពិភាក្សាតុមូលនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពី អត្តសញ្ញាណឌីជីថល។

បន្ទាប់ពីការធ្វើបទបង្ហាញរួចមក ប្រធានបទដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយគឺការដើរតួក្នុងឧប្បត្តិហេតុតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលអ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវបានបែងចែកជា ៣ ក្រុមធំៗ រួមមានក្រុមគ្រប់គ្រង ក្រុមបច្ចេកទេស និងក្រុមច្បាប់ដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការឆ្លើយតបទៅកាន់សាធារណជនអំពី ករណីដែល Hacker លេចធ្លាយទិន្នន័យរបស់ក្រុមហ៊ុន។ សកម្មភាពទាំងនេះបានធ្វើឱ្យអ្នកចូលរួមដឹងពីរបៀបឆ្លើយតបទៅនឹងឧប្បត្តិហេតុបែបនេះ ដែលអាចនឹងកើតឡើងនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ ថ្ងៃទីបួនបញ្ចប់ទៅដោយ សន្និសិទ Mockup ដែលក្រុមនីមួយៗបានរៀបចំឯកសារ និងសំណួរដែលត្រូវសួរទៅកាន់ កម្មវិធីជំនួយអ្នកដាក់ពាក្យ។

ថ្ងៃទីប្រាំ (២៨ សីហា ២០២៣)

នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃកម្មវិធី អ្នករៀបចំកម្មវិធីបានធ្វើបទបង្ហាញអំពីផ្លូវឆ្ពោះទៅមុខដែលអ្នកចូលរួម APIGA ២០២៣ ត្រូវចែករំលេកចំណេះដឹងរបស់ពួកគេពីអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតតាមរយៈកម្មវិធីផ្សេងទៀតរួមមាន ICANN, IETF, APNIC, IGF, NRIs និងកម្មវិធីគំនិតផ្តួចផ្តើមយុវជនផ្សេងទៀត។ កម្មវិធី APIGA ២០២៣ បានបញ្ចប់ជាមួយនឹងការថ្លែងសុន្ទរកថាបិទកម្មវិធីដោយតំណាងមកពី KISA ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ក៏មានឱកាសទៅទស្សនាមជ្ឈមណ្ឌលកម្សាន្ត ដែលជាពេលវេលាដ៏ល្អសម្រាប់ក្រុមការងាររបស់អូឌីស៊ី ក្នុងការបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកចូលរួមផ្សេងទៀត សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលអនាគត។

បន្ទាប់ពីកម្មវិធីបានបញ្ចប់ គេរំពឹងថា ក្រុមការងាររបស់ អូឌីស៊ី អាចសិក្សា ឬអនុវត្ត ប្រសិនបើអាចធ្វើបាន មេរៀនពាក់ព័ន្ធណាមួយដែលបានរៀនពី APIGA ២០២៣ ដល់យុវជនកម្ពុជា តាមរយៈព្រឹត្តិការណ៍ “វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (Cambodia YIGF)” ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ។ សកម្មភាពពាក់ព័ន្ធដែលអាចអនុវត្តបានចំពោះ YIGF កម្ពុជា រួមមានគំរូការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធជាច្រើន ដូច្នេះក្រុមការងារ អូឌីស៊ី អាចផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីតួនាទីរបស់ GAC, ALAC និង GANSO ដែលអាចពង្រីកការយល់ដឹងពីសារៈសំខាន់នៃអ៊ីនធឺណិត និងគោលការណ៍ពាក់ព័ន្ធដែលធ្វើឱ្យអ៊ីនធឺណិតមានសុវត្ថិភាព និងអាចចូលប្រើបានសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។

ការយល់ដឹងពី APIGA ២០២៣ ក៏អាចជាចំណេះដឹងដែល អូឌីស៊ី អាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ការចែករំលែកបទពិសោធន៍ទាក់ទងនឹងអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត។ ទីពីរ វាជាឱកាសដ៏ល្អមួយ ដែលក្រុមការងាររបស់ អូឌីស៊ី បានបង្កើតបណ្តាញ និងរៀនពីអ្នកសិក្សា អ្នកជំនាញ និងសហគមន៍អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតផ្សេងទៀត ដែលអាចជាឧបករណ៍មួយដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា។

​ថ្ងៃ​ទី​មួយ​ (២៤​ សីហា​ ២០២៣)

​ថ្ងៃ​ទី​ពីរ​ (២៥​ សីហា​ ២០២៣)

​ថ្ងៃ​ទី​បី​ (២៦​ សីហា​ ២០២៣)

​ថ្ងៃ​ទី​បួន​ (២៧​ សីហា​ ២០២៣)

​ថ្ងៃ​ទី​ប្រាំ​ (២៨​ សីហា​ ២០២៣)

ថ្ងៃទីមួយ (២៤ សីហា ២០២៣)

ថ្ងៃទីពីរ (២៥ សីហា ២០២៣)

ថ្ងៃទីបី (២៦ សីហា ២០២៣)

ថ្ងៃទីបួន (២៧ សីហា ២០២៣)

ថ្ងៃទីប្រាំ (២៨ សីហា ២០២៣)